Nhiều kiến nghị, đề xuất nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế

Quyết định những nội dung quan trọng về tổ chức bộ máy chính quyền địa phương là một trong những nhiệm vụ của HĐND cấp tỉnh. Vừa qua, tháng 5-2022, Thường trực HĐND tỉnh tiến hành đợt giám sát về tình hình thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế giai đoạn 2016-2021. Qua đó, giúp HĐND tỉnh có đánh giá khách quan, toàn diện về tình hình thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế giai đoạn 2016-2021 trên địa bàn tỉnh; có nhiều kiến nghị, đề xuất để thực hiện tốt công tác này thời gian tới.

Qua giám sát cho thấy, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh xác định thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế là nhiệm vụ chính trị quan trọng, tích cực triển khai thực hiện. Sau 5 năm, đã sắp xếp, kiện toàn lại tổ chức bộ máy các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập của tỉnh theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Toàn tỉnh đã giảm 240 đầu mối các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Về lãnh đạo quản lý, sau khi sáp nhập, giải thể và thực hiện kiêm nhiệm một số chức danh các cơ quan, đơn vị giảm được 218 cấp trưởng, phó các phòng, ban, đơn vị sự nghiệp. Đã giao quyền tự chủ cho 28 đơn vị; 58 đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên; chuyển đổi 04 đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần… Tổ chức bộ máy của các cơ quan, đơn vị, tổ chức sau kiện toàn, sắp xếp đã từng bước ổn định, đi vào hoạt động theo đúng chức năng nhiệm vụ, bảo đảm thực hiện tốt công tác tham mưu, công tác quản lý nhà nước, thực thi công vụ trên các lĩnh vực, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động... Tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị đã khoa học, gọn gàng hơn, giảm đầu mối trực thuộc, bước đầu khắc phục được sự chồng chéo trong thực thi nhiệm vụ giữa các đơn vị; qua đó góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết công việc. Việc sắp xếp lại nhân sự, bố trí sử dụng cán bộ, công chức, viên chức cơ bản phù hợp theo cơ cấu, vị trí việc làm, nâng cao chất lượng, giảm số lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp phòng so với trước, cán bộ, công chức, viên chức cơ bản yên tâm công tác theo mô hình tổ chức mới.
Về tinh giản biên chế, sau hơn 5 năm triển khai thực hiện, toàn tỉnh tinh giản được 167 biên chế công chức, bằng 10,22%; 2.655 biên chế viên chức, bằng 10,05% (trong đó chuyển 2.246 người làm việc hưởng lương từ ngân sách nhà nước sang hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp của đơn vị); 82 hợp đồng lao động theo Nghị định 68 và Nghị định 161, bằng 10% so với biên chế được giao năm 2016 đạt và vượt mục tiêu theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ công chức, viên chức. Trong đó, đã xem xét, giải quyết chế độ chính sách tinh giản biên chế theo Nghị định số 108/2014/NĐ-CP ngày 20-11-2014 của Chính phủ cho 324 đối tượng; Theo Nghị quyết số 100/2018/NQ-HĐND ngày 17-4-2018 của HĐND tỉnh cho 536 đối tượng nghỉ công tác theo nguyện vọng. Về cơ bản, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã quan tâm, triển khai thực hiện, công tác tuyên truyền vận động người đủ điều kiện tinh giản biên chế được công khai, bảo đảm dân chủ trong cơ quan, đơn vị và không làm ảnh hưởng, xáo trộn đến tư tưởng, đời sống của cán bộ, công chức, viên chức.

Ngành Giáo dục- Đào tạo tỉnh còn thiếu biên chế giáo viên so nhu cầu thực tế . Trong ảnh: Ban Văn hóa – Xã hội, HĐND tỉnh giám sát đối với ngành Giáo dục về việc thực hiện các Nghị quyết của HĐND tỉnh về lĩnh vực Giáo dục – Đào tạo

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, còn một số hạn chế. Việc sắp xếp một số cơ quan, đơn vị cơ bản mang tính ghép cơ học trên cơ sở chuyển nguyên trạng cơ sở vật chất, số biên chế về cơ quan, đơn vị sau khi sắp xếp nên chưa đảm bảo được nguyên tắc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy nâng cao hiệu lực, hiệu quả, gắn với tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Cơ chế phân quyền, phân cấp, ủy quyền chưa đồng bộ và triệt để; hiệu lực, hiệu quả hoạt động còn hạn chế, bất cập; chưa khắc phục được một cách triệt để những chồng chéo, giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan, đơn vị và địa phương.
Tổ chức bộ máy bên trong của một số sở, ngành, cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và cấp huyện chưa tinh gọn, chưa cân đối với biên chế được giao. Việc bố trí số phó trưởng phòng dôi dư sau sắp xếp các phòng ở một số cơ quan, đơn vị chưa có lộ trình cụ thể; còn một số cơ quan, đơn vị bố trí dưới 5 biên chế/phòng. Việc cổ phần hóa, chuyển đổi mô hình hoạt động, xã hội hóa các đơn vị sự nghiệp công lập còn chậm, hiệu quả chưa cao, chưa có cơ chế, chính sách để thúc đẩy chuyển đổi mô hình hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập sang cơ chế tự chủ tài chính, chưa có bước chuyển biến đột phá, tách bạch giữa chức năng quản lý nhà nước với chức năng cung cấp dịch vụ công. Việc bố trí cán bộ, công chức cho đơn vị cơ bản đã đảm bảo về số lượng, nhưng chất lượng chưa cao, việc sắp xếp công chức theo đúng với vị trí việc làm còn gặp nhiều khó khăn. Một số cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng đầu thiếu quyết tâm trong xây dựng, thực hiện kế hoạch sắp xếp tinh giản biên chế... Cơ chế đánh giá cán bộ, công chức làm căn cứ thực hiện tinh giản biên chế còn nhiều bất cập, mang tính hình thức, thiếu kiên quyết, chưa đánh giá đúng thực chất về năng lực, trình độ của CBCCVC để làm cơ sở thực hiện việc tinh giản biên chế.
Chỉ tiêu tinh giản đồng đều 10% biên chế cho tất cả các cơ quan, đơn vị chưa thực sự phù hợp khi bổ sung, tăng thêm chức năng, nhiệm vụ mới với một số ngành, cơ quan, đơn vị; việc tinh giản chưa thực sự gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; chưa gắn với việc xã hội hoá (chỉ đạt 6% so với chỉ tiêu giao là 10%); chưa tương xứng với đầu tư cho hạ tầng và ứng dụng công nghệ thông tin. Việc tinh giản biên chế chủ yếu tập trung ở đối tượng là người nghỉ hưu đúng tuổi, nghỉ việc, chuyển công tác…; thiếu các giải pháp tích cực trong việc xét tinh giản biên chế đối với bộ phận CBCCVC chưa đáp ứng yêu cầu về tiêu chuẩn chức danh, vị trí việc làm, yếu về năng lực công tác, phẩm chất đạo đức…Trách nhiệm người đứng đầu trong công tác tuyển dụng còn hạn chế; nhiều đơn vị vẫn còn chỉ tiêu biên chế được giao nhưng chưa tổ chức tuyển dụng hoặc không đề nghị tuyển dụng. Việc tuyển dụng viên chức giáo dục, y tế tuyến huyện còn chậm, không thường xuyên dẫn đến không đủ số lượng biên chế được giao gây khó khăn cho hoạt động. Việc thực hiện chính sách tinh giản biên chế trong khối giáo dục - đào tạo còn bất cập, chưa phù hợp tình hình thực tế hiện nay. Việc thu hút nhân tài vào làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập còn hạn chế, đặc biệt là tuyến y tế cơ sở. Việc thực hiện các quy định về luân chuyển cán bộ, rà soát, sắp xếp các hội đặc thù còn hạn chế. Địa vị pháp lý, tính ổn định, quản lý biên chế của một số đơn vị chưa rõ ràng (Trung tâm Hành chính công, Ban Quản lý an toàn thực phẩm, hệ thống các Quỹ, Ban quản lý dự án…). Việc chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện các quy định về số lượng, chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh chưa cụ thể, kịp thời, nên các địa phương còn đang lúng túng, chưa thực hiện được đồng bộ, thống nhất trong việc bố trí số lượng cán bộ, chi trả chế độ chính sách theo Nghị định số 34/2019/NĐ-CP của Chính phủ hay Nghị quyết số 133/2018/NQ-HĐND của HĐND tỉnh.
Sau giám sát, Thường trực HĐND tỉnh đã có những kiến nghị cụ thể với Trung ương, với UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương trong toàn tỉnh nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng công tác sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế thời gian tới.

Vân Giang